Burn-out
In mijn mindfulness trainingen krijg ik regelmatig mensen met burn-out klachten. Deze mensen hebben gedurende lange tijd roofbouw gepleegd op hun lichaam en hebben te weinig tijd genomen om te herstellen. Met stress is helemaal niets mis en het zorgt ervoor dat we goed kunnen presteren, creatief zijn en iets van flow kunnen ervaren in ons werk. Stress wordt een probleem wanneer we onvoldoende tijd nemen om te herstellen. In een eerder blog schreef ik over de gevolgen – en de symptomen van stress en hoe mindfulness ons kan helpen om bewuster met stress om te gaan.
In dit blog lees je wat je kunt doen wanneer je structureel over je grenzen heen bent gegaan, een fase van overspanning of burn-out bent beland en wilt herstellen van een burn-out.
Burn-out klachten
Wanneer je burn-out bent dan is er sprake van structurele fysieke en emotionele of psychische overbelasting. Je kunt in een burn-out raken wanneer je langere tijd tijd bent blootgesteld aan intensieve stress of wanneer je emotioneel uitgeput bent geraakt doordat je bijvoorbeeld lang hebt gewerkt in een baan die je fysiek of emotioneel uitput. Soms is er ook sprake van een combinatie van een baan die veel van je vraagt in combinatie met bijvoorbeeld het verrichten van mantelzorg. Er is hoe dan ook sprake van een structurele overbelasting in combinatie met te weinig herstel van stress. Hierdoor is de batterij op enig moment leeg en ben je op enig moment ook niet meer in staat deze goed op te laden.
Symptomen van een burn-out zijn bijvoorbeeld:
– Een chronisch gevoel van uitputting.
– Geen plezier of interesse in je werk.
– Allerlei fysieke of psychische symptomen ervaren.
– Het gevoel hebben dat het je allemaal teveel wordt en dat je moeilijk tot iets komt.
– Lusteloosheid en/of weinig plezier beleven aan dingen.
Een goede manier om erachter te komen of er sprake is van over spanning of burn-out is het invullen van de overspanningsklachtenlijst.
Burn-out herstel in 3 fasen
1. De fase van acceptatie en het acuut stoppen van de roofbouw op het lichaam
In de eerste fase naar herstel van burn-out is het stoppen met roofbouw op het lichaam van het grootste belang. Rust en ontspanning staan op nummer 1 in combinatie met bewegingsactiviteiten die je goed aankunt. Beweging is van belang en zoek die activiteiten op die je fijn vindt en waar je energie van krijgt.
Zorg daarnaast voor voldoende ontspanning. Mindfulness is een heel goede manier om het lichaam te laten ontspannen en het doen van een bodyscan of een loopmeditatie zijn bijvoorbeeld heel prettige en ontspannende oefeningen. Wanneer een burn-out is geconstateerd dan is het goed om samen met huisarts of praktijkondersteuner te bespreken hoe het herstel verloopt en wat nodig is om goed te kunnen herstellen.
Belangrijkste in deze fase is de acceptatie van de situatie van overspanning of burn-out en dat je zoveel mogelijk activiteiten vermijdt die stress veroorzaken. Het aangeven van je grenzen en Nee zeggen tegen stressvolle activiteiten is in deze fase belangrijk. Het is belangrijk de doe-modus op een laag pitje te zetten, maar heel kleine klusjes en kleine met name prettige activiteiten zijn prima.
Veel rust en slaap zijn het credo en neem geen belangrijke beslissingen in deze herstelfase, omdat je hersenen niet optimaal functioneren. Slaap in deze fase is heel belangrijk voor je herstel. Je zult meer slapen dan normaal en het doen van een dutje na de lunch is heel goed voor de energie-balans. Geef toe aan je slaapbehoefte. Slaap = herstel.
Afhankelijk van de intensiteit van je klachten heb je 4-8 weken nodig om je weer wat beter te voelen. Het beoefenen van zelfcompassie is in deze fase heel behulpzaam om beter voor jezelf te zorgen. Vermijd drukte, onrust, lawaai en teveel gedoe. Probeer zo weinig mogelijk achter schermen te zitten en zeker niet ‘s avonds.
2. Het signaleren van oorzaken en oplossing bij burn-out – Mindfulness
Naast het herstellen van de energie-balans is het raadzaam om samen met de arts, praktijkondersteuner, etc. te kijken naar de oorzaken van de burn-out. Het volgen van een MBSR Mindfulnesstraining kan in deze fase heel zinvol zijn om beter zicht te krijgen op gewoontepatronen, grenzen, lichaamssignalen en manieren om bewuster met uitdagingen om te gaan. Waar de mindfulnesstraining ook goed bij helpt is om meer zicht te krijgen op de eigen energie-balans en wat energievreters en energiegevers zijn. Check hier ook nieuwe startdata van trainingen.
Wanneer je structureel teveel hooi op je vork neemt en het lastig vindt om je grenzen aan te geven, dan kan het ook raadzaam zijn te kijken naar je eigen assertiviteit en manier van communiceren. Mindful Communiceren kan hier heel behulpzaam bij zijn. Schuif afspraken even op de lange baan en probeer daarnaast zoveel mogelijk te delegeren en schakel hulp van vrienden of collega’s in bij het herstel.
3. Het uitvoeren van passende oplossingen om weer te kunnen herstellen
Mindfulness is het middel om je herstelsysteem duurzaam te activeren en onderhoud te blijven plegen. Gaandeweg kun je wat je hebt geleerd in een training gaan toepassen. Het is in deze fase belangrijk nog niet te hard van stapel en de reserves die je in de vorige fase hebt opgebouwd te snel uit te putten. Het is belangrijk om je bewust te blijven van – soms heel subtiele – energievreters in deze fase en je hebt waarschijnlijk nog relatief veel tijd nodig voor herstel. Wees je bewust van je belangrijkste herstelactiviteiten en datgene wat je energie geeft.
In de MBSR training ben je bewust geworden van je lichaamssignalen en het blijft belangrijk hier goed naar te luisteren. Het doen van de bodyscan blijft een heel goede oefening om je lichaamsbewustzijn te vergroten. Daarnaast kun je allerlei bewegingsoefeningen doen die het herstel blijvend in gang zetten.
In deze fase kan het ook belangrijk zijn opnieuw goed te kijken naar je werk of andere activiteiten in je leven. Wanneer we te lang dingen doen die niet goed bij ons passen en we maken onvoldoende gebruik van onze talenten en krachten dan zorgt dit ervoor dat we minder veerkracht hebben en dat we structureel energie verliezen.
In coaching kun je bijvoorbeeld kijken naar waar je krachten liggen, wat je belangrijkste waarden zijn en hoe je kunt leven op een manier die je meer energie en voldoening verschaft. ACT (Acceptance en Commitment Training) is bijvoorbeeld een heel mooie en effectieve manier om deze duurzame verandering in gang te zetten.
Tot slot vind je hier nog wat inspirerende boeken die je helpen om een teveel aan stress en burn-out te voorkomen en hieronder een youtube filmpje over het herstel van burn-out. En leuk wanneer je een comment wilt achterlaten als je uit eigen ervaring hebt ontdekt wat werkt bij het herstel van burn-out, dan is dat natuurlijk heel fijn…:)
Remy van Gelder – www.praesence.nl
Kik hier voor de activiteiten die Remy binnenkort gaat verzorgen.
Ben je benieuwd of mindfulness ook iets voor jou is? Kijk bij de mindfulness activiteiten en trainingen.
Een mooi artikel en een helder filmpje om je artikel te ondersteunen. Dankjewel daarvoor! Ook ik heb ooit een vette burn-out gehad, en heb voor mezelf deze fases doorlopen om deze te boven te komen. Nog steeds ondersteunt mindfulness en yoga mij om te herstellen als mijn batterij dit nodig heeft. Een betere oplader kan ik niet bedenken!
Het grote probleem bij een burn out is dat de stap naar een andere stoornis enorm klein is. De burn out zelf is ook de ziekte niet maar gewoon een symptoom van een overbelast autonoom zenuwstelsel. Door niet op tijd de juiste verklaring te krijgen groeit dit nogal snel verder uit in hypochondrie, chronische hyperventilatie, gegeneraliseerd angstsyndroom, agorafobie, paniekstoornis en als je pech hebt krijg je ze gewoon allemaal.
Wat hier boven beschreven staat kan zeker helpen, indien je al over veel controle en kennis van je eigen gedachte beschikt en indien je burn out aan de lichte kant is. Het hangt er ook allemaal vanaf door wat het ontstaan is, spreken we enkel over tijdelijk te veel werkdruk en langdurige stress, of over ophoping van meerdere zaken, al dan niet met bepaalde vitamine of mineralen tekorten. Welke zeker niet te onderschatten zijn, maar dikwijls wel over het hoofd worden gezien. Dan komen we bij voeding, de basis van alles, maar ook hier wordt er zelden over gesproken als het over burn out gaat.
Ik heb er persoonlijk 6 jaar over gedaan om de juiste manier te vinden, dus die 4 tot 8 weken die hier aangehaald worden die deden me wel even lachen… Het is een heel breed verhaal en vooral zeer persoonlijk. In mijn eerste jaar ben ik gestart met mindfulness, één van de meest interessante cursussen die ik ooit gevolgd heb, maar ik kan niet zeggen dat het mij beter heeft gemaakt. Het was toen gewoon te mistig om mijn brein andere zaken aan te leren, ook al ging het om onstpanning.
Je leert veel over jezelf door zoiets mee te maken, opzoek gaan naar foutieve patronen en deze zo snel mogelijk aanpassen is van levensbelang, maar geen eenvoudige oefening.
De beste tips die ik kan geven is blijf weg van antidepressiva’s, geef jezelf tijd, denk enkel aan jezelf (soms mag dit), leer en lees over je probleem en over hoe je lichaam en gedachten werken. In geval dat je ook met angsten en paniek zit koop de audiosessies aan van Geert Verschaeve op angstoverwinnen.com ( dit is mijn persoonlijke redding geweest)
Suplementeer magnesium, ijzer, vitamine B complex en Vitamine B6 daar nog extra bovenop.
Lig niet wakker van wat andere mensen van je denken, wij zijn niet zwak, wij zijn gewoon veel te lang sterk geweest.
Vind een persoon waar je goed mee kan praten, psycholoog, therapeut, wijze vriend,… en praat !
Hou je vast aan het feit dat je hier beter uitkomt.
Besef dat je oude ik niet meer terugkomt, kijk uit naar de nieuwe ik.
Helemaal eens met Jeroen.